Monday, April 13, 2009

Μια ιστορία κρίσης και μερικά πρακτικά διδακτικά ερωτήματα

Υπό το πρίσμα του Κώστα Λουρόπουλου.

O ΓIANNHΣ είναι ιδιοκτήτης ενός μπαρ στο Σύνταγμα. Για να αυξήσει τις πωλήσεις του, αποφάσισε να επιτρέψει στους πιστούς πελάτες του, οι περισσότεροι των οποίων είναι άνεργοι, να «πίνουν τώρα» και να πληρώνουν «αργότερα»… Καταγράφει σε ένα βιβλίο τα ποτά που καταναλώνονται από κάθε πελάτη και με τον τρόπο αυτό «δανείζει» τους πελάτες του κάθε βράδυ σοβαρά ποσά.

Τα νέα διαδίδονται γρήγορα. Ως αποτέλεσμα, ολοένα και περισσότεροι άνεργοι συρρέουν στο μπαρ του Γιάννη. Ο Γιάννης βρίσκει ευκαιρία και με πλεονέκτημα την απελευθέρωση των «πελατών» από τη δυσκολία της άμεσης πληρωμής, αυξάνει τις τιμές της μπίρας και του κρασιού, που είναι τα πλέον δημοφιλή ποτά. Ο όγκος των πωλήσεων αυξάνεται εκθετικά.

Eνας νέος και δυναμικός χρηματοοικονομικός σύμβουλος από μία τοπική τράπεζα αναγνωρίζει ότι τα υπόλοιπα που χρωστάνε οι πελάτες είναι αξιόλογα μελλοντικά περιουσιακά στοιχεία. Ετσι αυξάνει το όριο πιστοδότησης του Γιάννη. Δεν βλέπει κανένα λόγο να ανησυχεί η τράπεζα, καθόσον έχει τα χρωστούμενα από τους άνεργους ως εγγυήσεις εκ μέρους του Γιάννη προς την τράπεζα.

Στα κεντρικά της τράπεζας, εξειδικευμένοι υψηλόβαθμοι τραπεζικοί υπάλληλοι μετασχηματίζουν αυτά τα εισπρακτέα ποσά σε ομόλογα με τίτλο «Drinkbonds» και «Alkbonds». Αυτά τα ομόλογα βγαίνουν στη διαπραγμάτευση στις παγκόσμιες αγορές. Κανένας δεν καταλαβαίνει ακριβώς τα ακρωνύμια και πώς τα ομόλογα είναι (και πόσο είναι) καλυμμένα με εγγυήσεις. Παρά ταύτα, οι τιμές αυξάνονται αλματωδώς και συνεχώς. Τα ομόλογα γίνονται ανάρπαστα διότι ο/η (βάλτε εδώ ένα το όνομα από ένα οικονομικό σύμβουλο της αρεσκείας σας) τα συνιστούσε στο ευρύ κοινό ως μία πολύ καλή επένδυση.

Μια ημέρα, αν και οι τιμές των ομολόγων αυτών συνέχιζαν να αυξάνονται, ένας manager της τράπεζας από το τμήμα Διαχείρισης Κινδύνων (ο οποίος βέβαια στη συνέχεια απολύθηκε λόγω της αρνητικότητας των προτάσεών του) αποφάσισε ότι ήλθε η ώρα να ζητήσει την είσπραξη αυτών των χρωστούμενων από τους πελάτες του μπαρ του Γιάννη. Ασφαλώς αυτοί δεν μπορούσαν να πληρώσουν δεκάρα από τα χρέη τους.

Ο Γιάννης δεν μπορεί να αποπληρώσει τα χρέη του και προσφεύγει σε χρεοκοπία.

Τα ομόλογα «Drinkbond» και «Alkbond» χάνουν την αξία τους κατά 95%. Οι προμηθευτές του Γιάννη, που του είχαν προηγουμένως δώσει απλόχερα πίστωση και οι οποίοι έχουν οι ίδιοι επενδύσει σε «Drinkbonds» και «Alkbonds», αντιμετωπίζουν πλέον μία νέα κατάσταση. Ο προμηθευτής κρασιού πτωχεύει. Ο προμηθευτής μπίρας εξαγοράζεται από άλλον προμηθευτή. Η τράπεζα σώζεται με παρέμβαση του κράτους, ύστερα από ατέλειωτες πολιτικές διαπραγματεύσεις.

Η κυβέρνηση ονόμασε τα «Drinkbonds» και «Alkbonds» ως «τοξικά» προϊόντα και τα αγόρασε, σε ονομαστικές τιμές και όχι σε τιμές αγοράς (δηλαδή όσο γράφει το βιβλίο χρεών του Γιάννη), για να εξυγιάνει τον ισολογισμό της τράπεζας. Ετσι τώρα τα χρέη των πελατών του Γιάννη έχουν περάσει στα «περιουσιακά στοιχεία» της κυβέρνησης. Προφανώς, αν δεν εισπράξει τα χρέη αυτά από τους άνεργους αλκοολικούς, θα τα διαγράψει, οπότε όλοι εμείς οι φορολογούμενοι θα τα πληρώσουμε. Ετσι οι πελάτες του μπαρ του Γιάννη έχασαν την ευκαιρία να πίνουν και να πληρώνουν αργότερα, δηλαδή ποτέ.

Το παραπάνω κείμενο δεν είναι δικό μου. Eφτασε σε εμένα από τη γνωστή διαδικασία που ο ένας περνάει ηλεκτρονικά στον άλλον ό,τι βρίσκει ενδιαφέρον. Προέρχεται μάλλον από άγνωστο συγγραφέα στην Αυστραλία και γράφτηκε πρωτότυπα στα αγγλικά. Χωρίς να τον γνωρίζω, του ζητώ την άδεια να το μοιραστώ με ευρύτερο κοινό. Δεν νομίζω ότι θα είχε αντίρρηση. Το μετέφρασα λοιπόν, έκανα μία-δύο προσθήκες και το μοιράζομαι μαζί σας. Νομίζω ότι είναι μία καλή παραβολική εξήγηση της παρούσας κρίσης. Τι λέτε; Μπορείτε να αναγνωρίσετε μέσα από τις γραμμές, άλλα (πραγματικά) φυσικά ή νομικά πρόσωπα, άλλους (πραγματικούς) φορείς, άλλα πραγματικά «προϊόντα» και τελικά «τις πταίει» στ' αλήθεια; Μπορείτε να βρείτε σε πιο σημείο έπρεπε να σταματήσει το κακό, ποιος ξεπέρασε τα όρια της δικαιοδοσίας του; Τι έπρεπε να κάνει το εποπτικό σύστημα; Αυτά είναι μερικά ερωτήματα στα οποία, αν δοθεί απάντηση, θα μάθουμε ποιος φταίει αλλά κυρίως τι πρέπει να γίνει στις νέες «ρυθμίσεις» ώστε να εξαλειφθεί η πιθανότητα να γίνει κάτι παρόμοιο στο μέλλον. Προφανώς όχι με «Drinkbonds» και «Alkbonds», αλλά με άλλα «Futurebonds», που θα βρουν οι επιτήδειοι του μέλλοντος.
Πηγή http://www.express.gr

No comments:

Post a Comment